Update cookies preferences

Somewhere in Cyprus: Inspirujący przewodnik po Cyprze



Wstęp 

Cypr to wyspa o bogatej historii, która łączy wpływy greckie, chrześcijańskie i kolonialne, a jej kalendarz świąt pełen jest wyjątkowych dni. Od obchodów religijnych po upamiętnienie ważnych wydarzeń historycznych – święta na Cyprze mają nie tylko głęboki sens kulturowy, ale także wpływają na codzienne życie mieszkańców. 

Zastanawiasz się, które święta to dni wolne od pracy? Jak działają sklepy, transport czy muzea podczas świąt? Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak najlepiej zaplanować swój czas na Cyprze w 2025 roku, ten post jest właśnie dla Ciebie. Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz poniżej – zapraszam do lektury! 

Public Holidays - Święta Publiczne na Cyprze - Kalendarz
Public Holidays - Święta Publiczne na Cyprze - Kalendarz




Święta Publiczne i dni świąteczne w 2025 roku na Cyprze

Public Holiday →  dzień ustawowo wolny od pracy.
Dzień świąteczny →  święta religijne lub tradycyjne, ale dzień pracujący.


1 stycznia 2025 - Nowy Rok (ang. New Year’s Day)

6 stycznia 2025 - Objawienie Pańskie - Epifania (ang. Epiphany Day)

20 lutego 2025 - Tsiknopempti (Tłusty Czwartek) (ang. Fat Thursday) 

20 lutego – 2 marca 2025 - Cypryjski Karnawał (ang. Carnival)

3 marca 2025 (data ruchoma) - Zielony Poniedziałek (ang. Green Monday, znany również jako Clean Monday)

25 marca 2025 - Dzień Niepodległości Grecji (ang. Greek Independence Day)

1 kwietnia 2025 - Dzień Walki o Niepodległość Cypru lub Dzień Walki EOKA (ang. Cyprus National Day albo EOKA Liberation Struggle Day) 

17 kwietnia 2025 (data ruchoma) - Wielki Czwartek (ang. Holy Thursday)

18 kwietnia 2025 (data ruchoma) - Wielki Piątek (ang. Good Friday)

19 kwietnia 2025 (data ruchoma) - Wielka Sobota (ang. Holy Saturday)

20 kwietnia 2025 (data ruchoma) - Niedziela Wielkanocna (ang. Easter Sunday, Orthodox Easter) – w tym roku wyjątkowo w tym samym dniu przypada katolicka i ortodoksyjna Wielkanoc!

21 kwietnia 2025 (data ruchoma) - Poniedziałek Wielkanocny (ang. Easter Monday)

22 kwietnia 2025 (data ruchoma) - Wtorek Wielkanocny (ang. Easter Tuesday) 

1 maja 2025 - Święto Pracy (ang. Labour Day) 

9 czerwca 2025 (data ruchoma) - Święto Potopu (Kataklysmos) (ang. Festival of the Flood)

15 sierpnia 2025 - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (ang. Assumption of the Virgin Mary)

1 października 2025 - Dzień Niepodległości Cypru (ang. Cyprus Independence Day)

28 października 2025 - Dzień Ochi  (Dzień "Nie!") (ang. Ohi Day, inaczej Greek National Anniversary Day)

24 grudnia 2025 - Wigilia Bożego Narodzenia (ang. Christmas Eve)

25 grudnia 2025 - Boże Narodzenie (ang. Christmas Day)

26 grudnia 2025 - Drugi Dzień Świąt - Boxing Day (ang.  Boxing Day)


Pełne nazwy świąt i ich odmiany będą dostępne w przewodniku, który pojawi się wkrótce.



Kiedy święta na Cyprze oznaczają dzień wolny od pracy, a kiedy nie?  


Na Cyprze istnieje wiele świąt, ale nie wszystkie są dniami wolnymi od pracy.
Public Holidays (święta państwowe) oznaczają dni ustawowo wolne od pracy – banki, urzędy, szkoły, większość firm i sklepów jest zamknięta. Niektóre supermarkety i restauracje mogą być otwarte. Firmy i sklepy, które nie są zamkniete w dniach świąt państwowych najczęściej działają w skróconych godzinach.

Inne dni mogą być ważne religijnie lub kulturowo, ale nie dają automatycznie dnia wolnego. 
Na przykład Wielki Czwartek i 24 grudnia (Wigilia) to dni świąteczne, ale nie są oficjalnymi świętami publicznymi – urzędy i sklepy działają normalnie.

31 grudnia (Sylwester) nie jest dniem świątecznym na Cyprze, więc sklepy, urzędy i banki działają normalnie. To zwykły dzień pracy, choć wiele firm kończy pracę wcześniej, a supermarkety i sklepy mogą być bardziej zatłoczone ze względu na przygotowania do Nowego Roku.


Co jest zamknięte a co otwarte podczas dni świątecznych na Cyprze?


Co jest zamknięte?


  • Banki – zawsze zamknięte w dni świąteczne. Również we wtorek po Wielkanocy, ale nie w Wigilię Bożego Narodzenia.
  • Urzędy – wszystkie instytucje państwowe są zamknięte.
  • Szkoły – nie działają w święta publiczne.
  • Niektóre sklepy – zwłaszcza małe sklepy, butiki i lokalne firmy, mogą być zamknięte. Najlepiej wcześniej sprawdzic w sklepie jak będą otwarte w dni świąteczne albo skorzystać z Google Maps (najczęściej dane są aktualne, ale zdażają się wyjątki). 

Co może być otwarte?


  • Supermarkety – w niektóre święta, zwłaszcza poza najważniejszymi dniami jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc, mogą działać, ale często w skróconych godzinach.
  • Piekarnie - niektóre są otwarte 24/7 i działają w większość dni świątecznych. Jednak w Sylwestra lub Boże Narodzenie mogą zamkać się wcześniej.
  • Restauracje, kawiarnie i bary – zwykle otwarte, ponieważ wiele osób spędza święta, wychodząc na posiłki z rodziną. Niektóre programy mogą ulec zmianie (najlepiej zadzwonić, aby sprawdzić szczegóły). Wiele restauracji w główne święta, takie jak Boże Narodzenie czy Sylwester, może mieć uroczystą kolację z z ustalonym menu.
  • Sklepy turystyczne – w miejscowościach turystycznych wiele sklepów i atrakcji może działać nawet w dni świąteczne.
  • Stacje benzynowe – zazwyczaj zamknięte, ale automaty do tankowania działają 24/7 (płatność kartą lub gotówką – uwaga nie wydaje reszty). Sklep i myjnia na stacji są niedostępne.
  • Apteki – większość jest zamknięta, ale zawsze działają wyznaczone apteki dyżurne (można je sprawdzić tutaj albo tutaj, ponieważ zmieniają się codziennie). Do większości „apteki nocnych” trzeba zadzwonić przed wizytą.


Jak działa komunikacja miejska w dni świąteczne na Cyprze?

W dni Świąt Publicznych (Public Holidays) i świąt religijnych na Cyprze kursowanie autobusów jest ograniczone (wtedy najczęściej obowiązuje rozkład jazdy dla „Niedziele i Święta”) lub zawieszone. Zawsze warto sprawdzić lokalny rozkład jazdy w okolicach świąt, ponieważ kursy mogą być mniej regularne lub nie kursować wcale.

Podczas świąt narodowych, jak 25 marca (Dzień Niepodległości Grecji) czy 1 października (Dzień Niepodległości Cypru), organizowane są parady i kursy autobusów mogą mieć zmieniony bieg. 



Które muzea i miejsca archeologiczne są otwarte lub zamknięte podczas dni świątecznych na Cyprze? 

Muzea, zabytki i miejsca archeologiczne zamknięte w wybrane dni Public Holidays


Wszystkie muzea, zabytki i miejsca archeologiczne (zorganizowane z biletem wstępu) są zamknięte w dni takie jak: 1 stycznia (Nowy Rok), Niedziela Wielkanocna oraz 25 grudnia (Boże Narodzenie), niezależnie od tego, czy są to święta publiczne, religijne czy tradycyjne. 


Muzea i zabytki, które mogą być otwarte w niektóre świąta państwowe (Public Holidays)


W pozostałe dni świąt państwowych (nie wymienione w punkcie wyżej) mogą być otwarte:
- Cypryjskie Muzeum w Nikozji (Cyprus Museum, Lefkosia) - poza świętami przypadającymi w poniedziałek
- Zamek z Larnace (Larnaka Castle)
- Muzeum Archeologiczne Palaipafos w Kouklia (Local Archaeological Museum of Palaipafos, Kouklia)


Gdzie można sprawdzić dokładne godziny otwarcia w dni świąteczne?
Na stronie Departament Starożytności (→ PUBLIC HOLIDAYS). 


Muzea zamknięte podczas świąt państwowych


Podczas świąt państwowych następujące muzea są zamknięte:
- Muzeum Etnologiczne - Dom Hadjigeorgakisa Kornesiosa (Ethnological Museum House of Hadjigeorgakis Kornesios)
- Lokalne Muzeum Etnologiczne w Fikardou (Local Ethnological Museum of Fikardou)
- Lokalne Muzeum Archeologiczne Starożytnego Idalion (Local Archaeological Museum of Ancient Idalion)
- Muzeum Kolejnictwa Cypryjskiego w Evrychou (Cyprus Railways Museum in Evrychou)
- Muzeum Archeologiczne Dystryktu Larnaka (Archaeological Museum of Larnaka District)
- Lokalne Muzeum Etnologiczne w Lefkarze (Local Ethnological Museum of Lefkara)
- Muzeum Archeologiczne Dystryktu Limassol (Archaeological Museum of Lemesos District)
- Zamek w Limassol – Muzeum Średniowieczne (Lemesos Castle Medieval Museum)
- Lokalne Muzeum Archeologiczne Kourion – Episkopi (Local Archaeological Museum of Kourion - Episkopi)
- Muzeum Archeologiczne Dystryktu Pafos (Archaeological Museum of Pafos District)
- Lokalne Muzeum Etnologiczne w Geroskipou (Local Ethnological Museum of Geroskipou)
- Lokalne Muzeum Archeologiczne Maa-Paliokastro (Local Archaeological Museum of Maa-Paliokastro)
- Lokalne Muzeum Archeologiczne Marion-Arsinoe, Polis Chrysochous (Local Archaeological Museum of Marion-Arsinoe, Polis Chrysochous)


Otwarte miejsca archeologiczne i starożytne zabytki podczas Public Holidays


- Prehistoryczne Stanowisko Choirokitia (Choirokitia Neolithic Site)
- Amathous - Agios Tychon
- Kourion 
- Sanktuarium Apollo Hylates (Sanctuary of Apollo Hylates)
- Mozaiki w Nea Pafos (Nea Pafos - Mosaics)
- Groby Królewskie w Nea Pafos (Tombs of the Kings - Nea Pafos)
- Zamek Kolossi
- Meczet Hala Sultan Tekke







Na Cyprze jest wiele przepięknych miejsc, o których wie mało osób! Dzisiaj Was zabiorę w chyba najpiękniejsze! 😊

Pokażę Wam Cypr widziany z wysokości około 1600m n.p.m, w pobliżu szczytu góry Adelfoi i stacji obserwacyjnej Madari. Rozciąga się stąd przepiękny, spektakularny, panoramiczny widok. Przejdziemy się wzdłuż linii szczytowej Madarii i spojrzymy z góry na pobliskie wioski. To miejsce znajduje się w rejonie Pitsilia, w paśmie górskim Troodos na północnym krańcu dystryktu Limassol. 
 
Zachodzące słońce ponad górami Troodos. Sfotografowane z punktu widokowego na szlaku Doxa soi o Theos.
Słońce zachodzące nad górami Troodos - Madari


Latem na Cyprze poszukujemy sposobów na ochłodzenie się. Jedni wybiorą pływanie w morzu, basenie, a jeszcze inni klimatyzowane pomieszczenia. My jednak najbardziej lubimy chłód lasu, górskiego powietrza i bryzę zimnego strumienia rzeki, która prowadzi nas do samego wodospadu! Tak wodospadu! Pewnie niektórzy z Was nie wiedzieli, że na Cyprze również mamy wodospady... inni może wiedzą nawet o kilku... Jest ich jednak dużo więcej... Sama wiem o co najmniej jedenastu, ale na pewno jest ich jeszcze więcej.

Jesienna sceneria z suchymi opadłymi liśćmi u podstawy wodospadu Millomeri.
Top 3 wodospady na Cyprze

Na Cyprze w wielu miejscach można znaleźć opuszczone wioski. Każda z nich ma jednak swój niepowtarzalny charakter i coś, co przyciąga i zastanawia. Wioski te zostają opuszczone z wielu różnych względów - czasem przyczyniły się do tego sytuacje polityczne i zagrożenia zbrojne, a kiedy indziej naturalne zagrożenia np. trzęsienia ziemi. 

Najbliżej mi znaną opuszczoną wioską jest Mathikolonii, która znajduje się 10 km na północ od Limassol. Trafiłam w czasach kiedy jeździłyśmy z dziewczynami tam, gdzie oczy nas poniosły, tam gdzie kolejna ścieżka nas skusiła... Jednak tym razem jednak nie była to wycieczka zupełnie "na ślepo" ponieważ koleżanka słyszała o tym miejscu od swojej znajomej. Koniecznie chciałyśmy się przekonać na własne oczy i zobaczyć jak ta opuszczona wioska wygląda.

Widok na opuszczoną część wioski Mathikoloniki znajdującej sie na wzgórzu z osuwającym sie gruntem.
Opuszczona wioska Mathikoloni



Dzisiaj zabiorę Was na krótki spacer na tamę i zbiornik wodny Germasogeia (Yermasoyia). Znajduje się ona zupełnie niedaleko Limassol, zaledwie 10 minut (samochodem) od samego wybrzeża. 
Swego czasu, kiedy jeszcze miałam skuter i poruszałam się nim po Limasssol i okolicznych wioskach, często wybierałam się na przejażdżkę bez celu... gdzieś poza miasto, aby poczuć trochę wiatru we włosach i uciec w naturę. W ten sposób któregoś dnia trafiłam na tamę Germasogeia i bardzo mi się tu spodobało!

Zbiornik wodny Germasogeia widziany z punktu widokowegood jego wschodniej strony. Na zdjęciu widać most łączący drogę po drugiej stronie zbiornika i góry w tle.
Zbiornik  Germasogeia widziany z punktu widokowego (styczeń 2014)



Na Cyprze obecnie (pisane 22 luty 2020) jest okres Karnawału (rozpoczął się w Tłusty Czartek - Tsikonopempti).
Jutro odbędzie się Karnawałowa Parada dla dzieci.

Wesoła i bardzo kolorowa grupa dzieci przebranych za klowny podczas dziecięcej parady karnawałowej w Limassol w 2014 roku.  Dzieci są naśladuja nauczycielke pokazującą. Zaczynają z przykucu.
Dziecięca Parada Karnawałowa ulicami Limassol (2014)


W Polsce Tłusty Czwartek to przede wszystkim dzień, w którym króluje pączek! A jak się obchodzi ten dzień tutaj, na Cyprze? Czy miejscowi też jedzą pączki i chruściki czy może tradycja cypryjska wygląda trochę inaczej?


Karnawałowe Olbrzymy, satyryczne figury, którymi co roku Limassol przyozdobione w okresie karnawału.  Satyryczne figury mężczyzn grających na różnych instrumentach.
Karnawałowe Olbrzymy którymi co roku Limassol przyozdobione w okresie karnawału.  (Limassol 2019)



Czym jest Tsiknopempti?

Cypryjski Tłusty Czwartek nazywa się - Tsiknopempti. Nazwa pochodzi od: Tsikno - co oznacza zapach smażonego (czy spalonego) mięsa i Pempti - czwartek.

W tym dniu zapach płonącego węgla drzewnego czy przypiekanego mięsa unosi się w powietrzu w miastach na całym Cyprze. Przygotowuje się i spożywa duże ilości potraw mięsnych (z grilla, z foukou czy pieczone) przed nadejściem Wielkiego Postu, który trwa 50 dni. Najbardziej popularne są grillowane tłuste souvle (wieprzowina, jagnięcina czy baranina) z obracanego rusztu, ale również souvlakia i shefalia.

Komunikacja miejska na Cyprze oczywiście istnieje, ale różni się trochę w swoim funkcjonowaniu od tych, do których jesteśmy przyzwyczajeni w Polsce czy nawet w wielu innych odwiedzanych państwach. W tym poście postaram się Wam przybliżyć jak z niej korzystać i jak sobie ułatwić zrozumienie tras i odnalezienie przystanków.

Przez wiele lat mieszkania na Cyprze korzystaliśmy z komunikacji miejskiej w bardzo ograniczony sposób, a nawet do czasu kiedy mój partner miał samochód, nie korzystaliśmy z niej w ogóle. Zresztą większość Cypryjczyków również z komunikacji miejskiej nie korzysta. Tutaj w większości domów mają po 2 czy nawet 3 samochody ponieważ łatwiej i szybciej wszędzie się dostać. Rzadko więc można spotkać tutejszych w autobusach, jeśli już to najczęściej osoby mieszkające na wsi albo starsi którzy już samochodów nie prowadzą. Być może dlatego komunikacja miejska tutaj jest słabiej rozwinięta niż w Polsce albo dlatego że jest ona słabo rozwinięta to ludziom zwyczajnie wygodniej korzystać z samochodów?! Jak myślisz? 

Przez pierwszy rok mieszkałam na wioskach i tam autobusy dojeżdżały (po jednym), ale w trakcie tego całego okresu widziałam je może z kilka razy. Gdy próbowałam się dowiedzieć o to, jak kursuje autobus, to właściwie nikt ze znajomych nie potrafił mi powiedzieć. Wiedzieli tylko gdzie znajduje się przystanek - jeden czy drugi - i że czasami autobus gdzieś tam przejeżdża. Miałam wtedy wrażenie jakby autobusy to były jakieś widma. Nigdy więc z nich nie korzystałam i nawet kilka razy zdarzyło mi się z buta pójść do miasta czy pobliskiej wioski.

Później po przeprowadzeniu się do Limassol widywałam już autobusy dużo częściej i nie raz korzystałam z autobusu numer 30, który kursuje wzdłuż całego wybrzeża Limassol. Jest to najbardziej znana linia w Limassol i większość turystów głównie z niej korzysta. Nawet przy wynajmowaniu mieszkania jednym z ważniejszych kryteriów było aby znajdowało się ono blisko do przystanków autobusowych, na których zatrzymuje się 30tka. W późniejszym czasie odkryłam jakimi autobusami mogę dojechać do szpitala na badania i czekając na przystanku autobusowym przy Starym Szpitalu (obecnie główny przystanek EMEL w Limassol) zaczęłam się dopytywać o różne możliwe połączenia, studiować mapy i tablice połączeń. Odkryłam wtedy między innymi, że jest całkiem niezłe połączenie z Limassol do Troodos (nr 64) i wiosek w Troodos oraz że kursują również autobusy do różnych wiosek bliżej miasta Limassol - niestety tylko kilka razy dziennie i najczęściej w takich godzinach, aby dowieźć dzieci do szkoły w mieście i w południe, aby mogły one wrócić.

Na Cyprze każdy dystrykt (Limassol, Pafos, Larnaka, Nikozja czy Agia Napa) mają swoich własnych przewoźników i oni dbają o transport w obrębie danego dystryktu.

Autobusy zaparkowane na jezdni, oczekujące na kolejny kurs
Autobusy oczekujące na kolejny kurs - Limassol, Stary Szpital

Tego roku zima jest zupełnie inna od poprzednich. Większość dni jest deszczowa i już zostały przepełnione wszystkie zbiorniki wodne. Dobra wiadomość jest taka, że nie zabraknie wody tego lata na Cyprze i nie będą nikomu jej dostarczać tylko co drugi dzień. Jednak deszcze te niosą ze sobą też pewne zniszczenia. Np. uprawa ziemniaków w rejonie Famagusta została zniszczona w co najmniej 80%! Nie mówiąc o różnych zniszczeniach domów i infrastruktury miejskiej.

Obfite deszcze powodują odrodzenie się wielu wysuszonych starożytnych rzek. Obecnie można podziwiać przepiękne krajobrazy i wodospady, które w innych okresach nie istnieją, a te które znamy teraz wyglądają najpiękniej.

Już w grudniu po kilku deszczowych dniach podczas spacerów można było dostrzec jak bardzo odżyła natura, jak mocno się wszystko zazieleniło i jak wiele kwiatów zakwitło. Wiele z nich pojawiło się dużo szybciej niż to zwykle bywa. Co dziwne, na jednym ze spacerów pod koniec listopada znalazłyśmy nawet kwitnące już drzewko migdałowe (normalnie kwitną w lutym).

Wiosenny pejzaż z kwitnącym na różowo przydrożnym drzewkiem migdałowym.
Kwitnące drzewko migdałowe (koniec lutego 2013)

"Somewhere in Cyprus" na Instagramie